Uzman Gazeteciler Sağlık Haberciliğini Değerlendiriyor
Hamilelik sürecinden başlayarak, anne ve bebek sağlığını ele alan Kids&Gourmet Dergisi Yayın Yönetmeni Serap Torun, bu alanda yapılan haberlerin çok önemli süzgeçlerden geçirilerek hazırlanması gerektiğini söyledi.
Anne ve çocuk sağlığı çok önem taşımaktadır. Bu alanda gerçek uzmanların, yol gösterici bilgileri ışında haberler yapılmalıdır. Bazen yanlış içerik ile yayınlanan bir haber birçok insanın hayatını olumsuz etkileyebilir. Özellikle bu anne ve çocuk sağlığını etkiliyorsa güvenilir kaynaklar kullanılmalıdır. Sağlık haberciliğinin önemini ele almak için farklı alanlarda çalışan gazetecilerle, sağlıklı haber yapmanın kurallarını konuşacağız.
İlk konuğum Kids&Gourmet Dergisi Yayın Yönetmeni Serap Torun oldu. Torun, anne ve bebek sağlığına yönelik haberler yapıyor. Bu alandaki deneyimlerini ve gözlemlerini paylaştı.
Yayıncılık hayatına nasıl başladınız?
Sağlık ve bilimsel araştırmalar her zaman özel ilgi alanımdı. Araştırmacı ve girişimci yönüm sayesinde de ülkemizde çocuk sağlığını özellikle sağlıklı beslenmesini konu alan düzenli bir yayın olmadığını fark ettim. Teknolojiye olan tutkum ve yayıncılığın geleceğinin dijitalde olacağını biliyor olmam nedeniyle Kids&Gourmet Dergisini dijital aylık yayın olarak hayata geçirdim.
Haberlerin kurgusunu yaparken nelere dikkat ediyorsunuz?
Anne ve çocuk sağlığı haberinin okuyucu tarafından anlaşılır olması önemli. Bunun için haberler yorumdan ziyade bilgiye, bilimsel kanıta dayanmalı. Konu uygunsa okuyucunun günlük hayatına uygulayabileceği şekilde açıklama içermesine özen gösteriyorum. Bu durum özellikle çocuk psikolojisi haberlerinde daha etkili oluyor. Mesela uzman, ebeveyne “Çocuğunuza, yemeğini bitirmeden kalkma demeyin” diyor. Aynı zamanda uzman, “Kısa ve net cümle kurun” diyor. Bu durumda kısa ve net olan ilk cümle yerine hangi cümlenin gelmesi gerektiğini söylenmiyor. Bu karışıklığın ortadan kalkması için haberi hazırlarken, konuyu irdeleyerek ele alıyorum ve ebeveynler için kılavuz olacak yanıtların da olmasına özen gösteriyorum. Bu alanda yapılan haberler çok önemli olduğu için süzgeçlerden geçirilerek hazırlanmalıdır.
Çocuk ve anne sağlığı haberlerinin haricinde anneler için her ay 10 sağlıklı yemek tarifi hazırlıyoruz ve bu tarifler Çocuk Gastroenteroloji Hepatoloji ve Beslenme uzmanı dip notlarıyla birlikte veriliyor. Normal yemek tarifleri yanı sıra glütensiz, sütsüz, yumurtasız ve şekersiz tarifler de yayınlıyoruz. Burada amacımız annelere, çocukları için sağlıklı ymeğin nasıl olması gerektiği konusunda yol göstermek.
Ülkemizde yapılan sağlık haberlerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ülkemizde olduğu gibi dünyada da tıklanma ve okunma kaygısıyla yapılan sağlık haberlerini beğendiğimi söyleyemem. Benim için sağlık haberi okuyucuya yol göstermeye yönelik olmalıdır. Tıklanma sayımızı mümkünse başka konularla arttıralım. Çünkü biz, insan hayatı ile ilgili haber hazırlıyoruz. Zira olay “halk bunu istiyor biz bunu yazıyoruz” noktasına geldiğinde haberin içeriği ve etkisi farklılaşıyor.
Bizler yazdığımız her kelime ile binlerce insanın hayatını etkiliyoruz. Bunun mesuliyetini taşımak gerçekten zordur.
Sizce sağlık haberlerinde nelere dikkat edilmelidir?
Sağlığın olmazsa olmazı konu hakkındaki uzman görüşü, onayı ve kanıta dayalı tıbba göre hazırlanmalıdır. Ayrıca haber kaynağının, o konunun gerçek uzmanı olup olmadığı da çok önemlidir. Ekip arkadaşlarımla birlikte, Kids&Gourmet’i yayına hazırlarken yazan uzmanlarımızın yan dal uzmanlıklarını gözeterek çalışıyoruz.
Diğer bir önemli konu okuyucuya gereksiz umut verici ya da paniğe sevk edici söylemlerden uzak durulmasıdır.
Özellikle çeviri yapan editörlerin, yabancı kaynaklı haberleri değerlendirebilecek bilgi ve birikimi olmalı. Emin olunmayan noktalarda uzman görüşüne başvurulmalı. Mesela, yurt dışında yapılan bir araştırma sonucunda elde edilen veriler, ülkemizdeki sağlık uygulamaları ve yapısı için uygun olmayabilir. Gazeteci burada, araştırma yapılan konuda bir uzmana danışarak haberini hazırlamalıdır.
Yurt dışında sağlık sistemindeki kurallarla, ülkemizdeki kurallar farklılık gösterebilir. İklim, çevre koşulları ve genetik faktörler gibi önemli noktalar yapılan uygulamalarda çok önem taşıyor. Yurt dışında bir ülkede zorunlu olan bir uygulama , ülkemiz de zorunlu olmayabilir. Sağlık haberini yapan gazeteci bunun ayrımının farkında olmalıdır. İnsanları gereksiz yere korkutup, bilgi kirliliğine yol açmamalıdır. Mesela, İsviçre’de doğan bir çocuğun belki daha fazla D vitamini desteğine ihtiyacı vardır. Ancak, Akdeniz coğrafyasında yaşayanın yoktur. Çünkü, güneşten faydalanma oranları farklılık gösterir. Bu tip konuları ülkelerin Sağlık Bakanlığı değerlendirir ve bu yönde bazı rutin uygulamalar yapar.
Blog haberciliği hakkında ne düşünüyorsunuz?
Sağlık bloggerlığı çok önemli, riskli ve uzmanlık gerektiren bir alan. Sağlık blog yazarı olarak Esra Öz, bu konunun ilk temsilcilerinden ve uzmanıdır. Bir haberin ya da röportajın altına kişisel olarak imza atarken, okuyucunun ilk muhatabı blog yazarıdır.
Tabii burada blog haberciliği diyoruz ama açıklama yapmakta fayda görüyorum. Sağlık habercisiyseniz, sağlık ile ilgili bloğunuz olması normal. Ancak sağlık konusu insanların ilgisini çektiği için bu konuda hiçbir tecrübesi, bilgisi ve uzmanlığı olmayan kişiler de ne yazık ki sağlıkla ilgili yazılar yayınlayabiliyor. Bu blogların sahipleri denetimsiz, ancak hukuki olarak sorumluluklarının olduğunun bilincinde değiller. Bu tip alanında uzman olmayan bloglardan kesinlikle uzak durulmalı. Çünkü okuyucu buralardan bilgi alarak sağlıklı olayım derken sağlığını kaybedebilir.
Meslek hayatınızda unutamadığınız bir anınız var mı?
Kıbrıs’da yaşayan bir okuyucumuzun cep telefonumu bularak bana ulaşıp “Neden derginiz Kıbrıs’ta çıkmıyor” diye sitem etmesi beni ve ekip arkadaşlarımı mutlu eden bir anımdır.
Serap Torun kimdir?
İşletme ve Halkla İlişkiler Lisans eğitimi alan Serap Torun 2013 yılında kadın girişimci olarak Kid & Gourmet “Türkiye’nin İlk sağlıklı Beslenme Anne ve Çocuk Sağlığı Dergisi”ni kurdu. Yine aynı yıl “Dijital Yayıncılık” konusunda, Turkcell Teknoloji Zirvesi’ne davet edildi. Cornell Üniversitesi Food&Brand Lab. kurucusu ve Beyaz Saray tarafından “Amerika Diyet Rehberi” programının başına getirilen Prof. Dr. Brian Wansink’in araştırmaları dergide yayınlandı. Kids & Gourmet, Türk Pediatri Kurumu ile işbirliği içerisindedir.
Offline’da 2014 ve 2015 yıllarında “Çocuklar tatilde de sağlıklı besleniyor” sloganıyla Türkiye’de ilk defa Martı Grup bünyesindeki Martı Myra Tatil Köyünde hekim onaylı, sağlıklı yemeklerden oluşan çocuklara yönelik açık büfeyi, dergi adıyla kurdu.
Milliyet.com.tr Pembe Nar Yaşam köşe yazarlığı yapmaktadır. Burada sağlık, kültür sanat, iş dünyasına yönelik yazı ve röportajları yer almaktadır.
Yorumlar